Regulator do kotła gazowego – jaki będzie najlepszy?

Z tekstu dowiesz się:

• czym jest regulator temperatury załącz/ wyłącz,
• jakie właściwości ma pokojowy regulator temperatury modulacyjny,
• co to jest regulator pogodowy.

Wśród obecnych na rynku regulatorów można wyróżnić proste termostaty typu załącz/wyłącz, regulatory pokojowe modulujące oraz regulatory pogodowe. W tym tekście podpowiadamy, jak wybrać najlepszą z opcji.

Regulator temperatury pokojowy załącz/wyłącz

Termostat jest najprostszym urządzeniem służącym do regulacji temperatury pomieszczeń. Jego działanie jest oparte na cyklicznym załączaniu się i wyłączaniu palnika kotła z wykorzystaniem zestyku zwierającego obwód. Gdy w miejscu instalacji termostatu zostanie osiągnięta temperatura zadana powiększona o wartość histerezy (np. 0,5℃), to palnik kotła się wyłączy. Analogicznie gdy temperatura spadnie o 0,5℃ względem zadanej temperatury pomieszczenia, palnik zostanie uruchomiony. Za wartość temperatury wody w obiegu grzewczym odpowiada użytkownik i musi ona zostać ręcznie nastawiona na kotle. Jest to jedna z większych wad tej formy regulacji. W dzisiejszych czasach na rynku dominują gazowe kotły kondensacyjne, których sprawność jest tym większa, im niższy jest parametr wody w obiegu grzewczym. W przypadku regulacji z wykorzystaniem zwykłego termostatu on/off temperatura zasilania w obiegu grzewczym najczęściej nastawiana jest na wartość, która umożliwi uzyskanie temperatury zadanej pomieszczeń dla całego spektrum możliwych temperatur zewnętrznych w sezonie grzewczym. Szczególnie w starszych, niezaizolowanych termicznie budynkach nierzadko są to wysokie temperatury rzędu 70℃, które mogą uniemożliwić korzystanie z efektu kondensacji. Alternatywą byłoby ciągłe dostosowywanie temperatur na kotle, w zależności od zmian pogodowych. Takie działanie jest jednak niekomfortowe dla użytkownika oraz niedoskonałe w porównaniu ze zmianami dokonywanymi z wykorzystaniem odpowiedniej automatyki.

Kolejną wadą obecnych na rynku termostatów typu załącz/wyłącz jest ograniczona liczba ich funkcji, w szczególności w odniesieniu do produkcji c.w.u. O ile większość wyposażona jest w programator tygodniowy dla centralnego ogrzewania, o tyle nie umożliwiają już programowania czasowego dla ładowania zasobnika c.w.u. ani programowania pracy pompy cyrkulacji c.w.u.

Wobec powyższych właściwości można stwierdzić, że w dzisiejszych czasach zastosowanie programatora do kotła gazowego on/off może mieć uzasadnienie tylko w niektórych sytuacjach, np. w przypadku instalacji opartej na grzejnikach, dla których źródłem ciepła jest gazowy dwufunkcyjny kocioł niekondensacyjny.

Pokojowy regulator temperatury modulacyjny

Bardziej zaawansowanym urządzeniem jest pokojowy regulator modulacyjny, specjalnie zaprojektowany z myślą o pracy z konkretnymi modelami kotłów. Tego rodzaju regulator kotła gazowego cechuje się większą liczbą funkcji, np. umożliwia programowanie czasowe dla ładowania zasobnika c.w.u. oraz dla pracy pompy cyrkulacyjnej. W przypadku marki Saunier Duval przykładem takiego regulatora jest np. model SRT 380 MiSet. Obrazując sposób działania powyższego urządzenia, można wyjaśnić zasadę pracy z modulacją temperatury zasilania w obiegu grzewczym. Jest to cecha wskazana w przypadku pracy z piecem kondensacyjnym, umożliwia także wydłużenie cyklów pracy kotła poprzez zaangażowanie w modulację mocy palnika. W przypadku oczekiwanej temperatury pomieszczenia wynoszącej 20℃ oraz temperatury rzeczywistej wynoszącej < 19℃ kocioł pracuje z ustawioną na nim maksymalną temperaturą zasilania. W miarę zbliżania się do zadanej temp. pomieszczenia maleje temperatura zasilania w obiegu grzewczym. Po osiągnięciu temperatury zadanej temperatura zasilania nadal spada, tak aby kocioł dostarczał dokładnie tyle energii cieplnej, ile budynek jej w danym czasie traci. Gdy jednak temperatura w pomieszczeniu nadal będzie wzrastać (np. w wyniku oddziaływania zewnętrznego źródła ciepła), to urządzenie grzewcze wyłączy się po osiągnięciu temperatury 20℃.

Oprócz powyższego sposobu działania pokojowy regulator temperatury kotła CO taki jak SRT 380 MiSet może także pracować w funkcji termostatu dwustanowego.

Regulator pogodowy

Regulacja pogodowa zdobyła w ostatnich latach dużą popularność. Nie bez przyczyny. Regulatory pogodowe to urządzenia, które w myśl dyrektywy ErP uzyskały wysoką, szóstą klasę efektywności. Zastosowanie takiego regulatora wraz z gazowym kotłem kondensacyjnym może (w zależności od sprawności kotła) zwiększyć klasę efektywności energetycznej układu z klasy A do klasy A+.

Zasada pracy termostatu pogodowego oparta jest na modulacji temperatury zasilania obiegu grzewczego, w zależności od zmian temperatury zewnętrznej, która mierzona jest przez współpracujący z regulatorem czujnik zewnętrzny. Dla algorytmu pogodowego istotne są trzy parametry – ustawiona wartość (nachylenie) tzw. krzywej grzewczej, wysokość temperatury zewnętrznej oraz temperatura zadana w pomieszczeniu – inaczej przesunięcie krzywej grzewczej. Przy prawidłowo wykonanej instalacji grzewczej oraz właściwym ustawieniu regulatora utrzymywana jest oczekiwana temperatura pomieszczeń.

Na tym jednak nie kończą się możliwości regulatora pogodowego. Zaawansowane konstrukcje, takie jak regulator SRC 720 MiPro Sense, umożliwiają także odczytywanie temperatury wewnętrznej w budynku i jej uwzględnianie w procesie regulacji. Dzięki temu gwarantują nie tylko wysoką sprawność układu z kotłem kondensacyjnym, ale także zachowanie odpowiedniego komfortu cieplnego. Przykładowo w przypadku wzrostu temperatury pomieszczenia powyżej wartości zadanej regulator, w zależności od ustawienia, może albo wyłączyć palnik kotła (praca w funkcji termostatu), albo skorygować zadaną wartość temperatury zasilania w obiegu grzewczym. Taka konieczność może mieć miejsce np. w przypadku działania dodatkowego źródła ciepła, takiego jak kominek, lub w sytuacji zewnętrznych zysków wynikających z dużych przeszkleń i promieniowania słonecznego. Sam tylko czujnik temp. zewnętrznej nie odnotowałby takich wpływów.

Regulacja pogodowa to w większości przypadków najbardziej zalecana forma regulacji. Nie tylko dlatego, że w najlepszy sposób współpracuje z gazowymi kotłami kondensacyjnymi, ale także ze względu na to, że współczesne budynki całkowicie lub w dużym stopniu wyposażone są w instalację ogrzewania podłogowego. Jego cechą jest zdecydowanie większa niż w przypadku grzejników bezwładność powodująca wolne reakcje na zmiany wartości zadawanej temperatury, a także na włączanie i wyłączanie palnika. Zalecany jest tryb regulacji ciągłej z wykorzystaniem zaawansowanej modulacji temperatury, a to właśnie może zapewnić automatyka z regulatorem pogodowym.

Przeczytaj też: Co wybrać: kocioł jedno- czy dwufunkcyjny?